Jak rozliczać się w momencie utraty prawa do zwolnienia podmiotowego w VAT?

Prowadzących działalność gospodarczą, u których w poprzednim roku podatkowym łączna wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła kwoty zł 150 tys., przepisy określają jako tzw. drobnych przedsiębiorców. Mogą oni skorzystać ze zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług. Jednak niektórzy podatnicy są pozbawieni tego przywileju na podstawie odrębnego zapisu ustawy; są to na przykład sprzedawcy nowych środków transportu, tzw. towarów akcyzowych, osoby świadczące usługi prawnicze, usługi w zakresie doradztwa, usługi jubilerskie. Uprawnienie do zwolnienia jest korzystne dla podmiotów gospodarczych o małych przychodach, ale równocześnie pozbawia możliwości odliczania VAT od faktur zakupu.

Z dniem przekroczenia limitu obrotu, podatnik traci prawo do zwolnienia i automatycznie podlega obowiązkom wynikającym z ustawy o podatku od towarów i usług. Takim obowiązkiem, jest miedzy innymi rejestracja lub aktualizacja zgłoszenia VAT-R. Oznacza to również, że przedsiębiorca nabywa prawo do obniżania VAT-u należnego (od sprzedaży) o VAT naliczony (od zakupu). Za zgodą organów skarbowych podatnik może uwzględnić w rozliczeniach towary zakupione wcześniej, kiedy podlegał jeszcze zwolnieniu. W tym celu należy przeprowadzić inwentaryzację zapasów towarów posiadanych w dniu przekroczenia limitu i dostarczyć sporządzony spis z natury do właściwego urzędu skarbowego, w terminie 14 dni od momentu utraty tego zwolnienia.

Dodać trzeba, że niezależnie od przysługujących preferencji, przedsiębiorca zawsze ma obowiązek opodatkować import towarów i usług, WNT i WDT, dla których jest podatnikiem VAT jako nabywca. Przy czym czynności te nie są sprzedażą wliczaną do limitu obrotu.