Jaki podatek obowiązuje od pożyczki pieniężnej udzielonej pod koniec 2005 r. a ujawnionej podczas postępowania kontrolnego prowadzonego przez urząd skarbowy w 2011?

Jeżeli umowa pożyczki została zawarta przed końcem 2006r., to w przypadku powołania się podatnika na fakt jej zawarcia przed organem podatkowym w czasie postępowania kontrolnego bądź czynności sprawdzających wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych wyniesie zawsze 2% kwoty udzielonej pożyczki. Do końca 2006 r. złożyć deklarację PCC  i zapłacić podatek mógł pożyczkodawca lub pożyczkobiorca. Jednak od 1 stycznia 2007 r. przepisy ustawy o PCC uległy zmianie. Według ogólnej zasady obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, podatek również wynosi również 2%,  z tym że obowiązek złożenia deklaracji i jego zapłaty ciąży obecnie na pożyczkobiorcy. Oprócz tej ogólnej zasady ustawa przewiduje jednak „odnowienie obowiązku podatkowego”,  co w rezultacie oznacza, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika na fakt dokonania tej czynności w sytuacji, gdy podatnik nie złożył deklaracji PCC w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a następnie powołuje się przed organem podatkowym na fakt jej dokonania. Przepis ten organ stosuje wówczas, gdy po upływie terminu przedawnienia podatnik powołał się na okoliczność dokonania podlegającej opodatkowaniu czynności, o której dotychczas organ  podatkowy nie wiedział, albowiem podatnik nie złożył deklaracji a także nie wpłacił podatku. Jednak pamiętać należy o tym, że jeżeli podatnik ujawnia organowi podatkowemu fakt zawarcia umowy pożyczki przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania, to obowiązek podatkowy istnieje nadal, lecz przekształca się w zaległość podatkową, co oznacza, że nie dochodzi do odnowienia obowiązku podatkowego a więc jego powtórnego powstania.

Od 2007 r., ustawodawca wraz ze  zmianą ustawy wprowadził dodatkową stawkę podatku od czynności cywilnoprawnych – 20%, w przypadku powołania się podatnika m.in. na fakt zawarcia umowy pożyczki. Jednak wprowadził on także przepisy intertempolarne, z których wynika, że dotychczasowe przepisy stosuje się do tych czynności cywilnoprawnych, z tytułu których obowiązek podatkowy powstał przed dniem wejścia w życie znowelizowanej ustawy,

Tak więc reasumując, jeśli umowa pożyczki została zawarta przed końcem 2006 r., to bez względu na fakt powołania się (jej ujawnienia) przed organem podatkowym w toku postępowania podatkowego, kontrolnego, zgodnie ze stanowiskiem Ministra Finansów (w interpretacja indywidualna   Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, nr IPPB2/436-182/11-5/AF z dnia 20 lipca 2011 r.), podatek od czynności cywilnoprawnych podatnik zapłaci w wysokości 2%